![]() |
![]() |
|
||||||||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
||||||
![]() |
![]() |
![]() |
![]()
Post
#1
|
|
![]() Lifetime commited ![]() Group: Elite Members Posts: 1981 Joined: 9-December 06 From: Σε δικο μου Σύμπαν Member No.: 3623 Zodiac Sign: ![]() Gender: ![]() ![]() |
![]() ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αγορά, δηλαδή ο χώρος στον οποίο συγκεντρώνονται (αγείρονται) οι πολίτες, ήταν η καρδιά της δημόσιας ζωής της αρχαίας ελληνικής πόλης. Αποτελούσε τόπο πολιτικών συγκεντρώσεων και εμπορικών συναλλαγών, έδρα διοίκησης και δικαιοσύνης, θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο. Η αγορά αναφέρεται ήδη στα Ομηρικά Έπη, αποτελώντας, συνακόλουθα, συστατικό στοιχείο της αρχαίας ελληνικής πόλης. ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ Η Αρχαία Αγορά της Αθήνας καταλαμβάνει αρκετά μεγάλη έκταση βορειοδυτικά της Ακρόπολης, που ορίζεται νότια από τον ¶ρειο Πάγο, βόρεια από τον Ηριδανό ποταμό και δυτικά από το χαμηλό λόφο του Αγοραίου Κολωνού. Διαχρονικά, ο χώρος της Αγοράς διατρέχεται από τρεις οδούς. Η πρώτη οδός διατρέχει την πλατεία της Αγοράς από τα βορειοδυτικά και κατευθύνεται προς την Ακρόπολη. Η οδός αυτή αργότερα ταυτίζεται με τη λεγόμενη Παναθηναϊκή Οδό, την οποία ακολουθεί η εορταστική πομπή των Παναθηναίων. Στην Κλασική περίοδο αποκαλείται απλώς «δρόμος». Η δεύτερη οδός διακλαδώνεται από την πρώτη στη βόρεια είσοδο της Αγοράς και ακολουθεί πορεία προς τα νοτιοδυτικά, κατά μήκος της δυτικής οδού. Η τρίτη οδός κλείνει την πλατεία προς νότο, συνδέοντας τις δύο προηγούμενες. Εντός αυτών δημιουργείται ένας ευρύς τριγωνικός χώρος. ![]() -------------------- ![]() |
|
![]() |
![]()
Post
#2
|
|
![]() Lifetime commited ![]() Group: Elite Members Posts: 1981 Joined: 9-December 06 From: Σε δικο μου Σύμπαν Member No.: 3623 Zodiac Sign: ![]() Gender: ![]() ![]() |
ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΚΤΗΡΙΑ 1. ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΡΗΝΗ 2. ΒΩΜΟΣ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΩΝ 3. ΒΩΜΟΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ 4. ΑΙΑΚΕΙΟΝ 5. ΠΑΛΑΙΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟ 6. ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ C, D και F Ο 7ος αι. π.Χ. αποτελεί για την Αθήνα, και την Αττική γενικότερα, περίοδο περισυλλογής, αναδίπλωσης και εντέλει παρακμής, η οποία συνοδεύεται επιπρόσθετα από σημαντικότατη κάμψη στον υλικό πολιτισμό και κατά πάσα πιθανότητα από δραστική μείωση του πληθυσμού, όπως τουλάχιστον διαφαίνεται από το μικρό αριθμό ταφών που αποδίδονται στη συγκεκριμένη περίοδο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ιστορικές πηγές συνδέουν το διάστημα αυτό με μια κατάσταση γενικευμένης αναταραχής, στάσης και κοινωνικής διαμάχης μεταξύ των εύπορων τάξεων και των ελεύθερων γεωργών και τεχνιτών, η οποία εμπόδισε την Αθήνα να αναπτυχθεί κατά τον ίδιο τρόπο που αυτό επιτεύχθηκε σε πόλεις όπως το ¶ργος, η Κόρινθος, η Χαλκίδα και η Σπάρτη. Ορισμένοι ιστορικοί μάλιστα διατυπώνουν την άποψη ότι η Αθήνα επλήγη από παρατεταμένη ανομβρία την περίοδο εκείνη, γεγονός που προφανώς είχε αποτέλεσμα την παρακμή της γεωργικής παραγωγής και την ένταση των κοινωνικών συγκρούσεων. Στο χώρο της Αγοράς επικρατεί η εικόνα που συναντήσαμε στη διάρκεια της Γεωμετρικής περιόδου, αλλά σιγά σιγά η συνήθεια να χρησιμοποιείται ο χώρος ως νεκροταφείο εγκαταλείπεται. Η τάση αυτή ίσως να οφείλεται στην πραγματικότητα στη μείωση του πληθυσμού και συνακόλουθα στον περιορισμένο αριθμό ταφών. Γεγονός πάντως είναι ότι στο χώρο της Αγοράς υπάρχουν σχετικά ολιγάριθμες μαρτυρίες για την περίοδο μεταξύ των αρχών του 7ου αιώνα και του 600 π.Χ. Η συνέχεια πάντως στη χρήση των οικογενειακών ταφικών περιβόλων που συναντήσαμε στην Ύστερη Γεωμετρική περίοδο φανερώνει ότι οι όποιες αλλαγές έγιναν σταδιακά. Κατά τον 6ο αι. π.Χ. ο χώρος της Αγοράς εξελίσσεται εκ νέου. Αν και δεν υπάρχουν απτές ενδείξεις για οργανωμένη διοικητική χρήση της περιοχής από την εποχή του Σόλωνα (594 π.Χ.), εντούτοις καθαρίζονται και ισοπεδώνονται οι χώροι όπου προηγουμένως υπήρχαν οι γεωμετρικές οικίες. Το γεγονός ότι η περιοχή της Ακρόπολης χρησιμοποιείται για μια σειρά δημόσιες τελετές, οι οποίες επηρεάζουν και το χώρο της Αγοράς, ίσως να αποτέλεσε το έναυσμα για τις σχετικές εργασίες. Μάλιστα, ορισμένοι μελετητές δέχονται ότι η απαρχή της διαρρύθμισης του χώρου της Αγοράς ως τμήματος της πολιτικής ζωής της πόλης οφείλεται στη θεσμοθέτηση των Μεγάλων Παναθηναίων το 566 π.Χ. Η μεγάλη πομπή της γιορτής διέτρεχε την Αγορά κατά τα Κλασικά χρόνια και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι κάτι τέτοιο δε γινόταν ήδη στην Αρχαϊκή περίοδο. Το τέλος της Αρχαϊκής περιόδου σημαδεύεται από την πτώση της τυραννίας του Πεισιστράτου και των γιων του και την εγκαθίδρυση του πολιτεύματος της δημοκρατίας στην Αθήνα. Η δημοκρατία προέκυψε μέσα από μια διαδικασία σύγκρουσης των δύο κυριότερων πολιτικών παρατάξεων: από τη μία μεριά των αρίστων και των οπαδών τους και από την άλλη του δήμου, του πλήθους των ελεύθερων πολιτών, που όμως δεν κατείχαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα την επαύριο της εκδίωξης των τυράννων από την Αθήνα (510 π.Χ.). Επώνυμος άρχων εκλέχθηκε ο Ισαγόρας, ένας ευγενής που είχε τη στρατιωτική στήριξη του βασιλιά της Σπάρτης Κλεομένη (ο οποίος είχε παρέμβει στρατιωτικά και είχε εκδιώξει τον Ιππία και τους οπαδούς του από την Αθήνα, καταλύοντας την πεντηκονταετή τυραννία της οικογένειας των Πεισιστρατιδών). Ο Κλεισθένης, μέλος της οικογένειας των Αλκμεωνιδών, εμφανίστηκε ως προστάτης του δήμου και πρότεινε μια σειρά μεταρρυθμίσεις, οι οποίες μετέτρεψαν το πολίτευμα από αριστοκρατία σε δημοκρατία. Ο Ισαγόρας και ο Κλεομένης αντέδρασαν. Ο Κλεισθένης εξορίστηκε. Αργότερα εξορίστηκαν 700 ακόμη οικογένειες. Όταν όμως ο Ισαγόρας επιχείρησε να αντικαταστήσει τη βουλή με ένα σώμα 300 υποστηρικτών του, τα μέλη της αντέδρασαν και κάλεσαν το λαό στα όπλα. Οι εξεγερμένοι Αθηναίοι εκδίωξαν τους Σπαρτιάτες και επανέφεραν τον Κλεισθένη και τους εξόριστους πολίτες. Ο λαός (δήμος) είχε θριαμβεύσει σε αυτή την πρώτη πολιτική επανάσταση της ιστορίας. Οι αλλαγές είναι κοσμογονικές: το 507 π.Χ. η Αθήνα νικά το συνασπισμό όλων των εχθρών της (Ευβοέων, Βοιωτών και Πελοποννησίων), το 500 π.Χ. αρχίζει να χτίζει τη θαλάσσια ηγεμονία της ελέγχοντας τη Λήμνο και τις θαλάσσιες οδούς προς τη Μαύρη θάλασσα, το 499-494 π.Χ. αποφασίζει να σπεύσει αρωγός των συγγενών της Ιώνων, που είχαν επαναστατήσει από τον περσικό ζυγό, και το 490 π.Χ. νικά τους Πέρσες στο Μαραθώνα. Στο διάστημα αυτό η νεοσύστατη δημοκρατία αναλαμβάνει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ανοικοδόμησης, που δυστυχώς μένει ημιτελές, λόγω του ξεσπάσματος των Μηδικών πολέμων και της καταστροφής της πόλης από τον Ξέρξη. Στη νότια κλιτύ της Ακρόπολης και στο χώρο της Αγοράς γίνονται εκτεταμένες εργασίες, των οποίων δυστυχώς τα ίχνη δεν είμαστε πάντα σε θέση να διακρίνουμε. Κάποια πρώιμα Κτήρια (C και D κάτω απο το παλιο Βουλευτήριο), που ενδεχομένως να έχουν και δημόσια εκτός από ιδιωτική χρήση, ανήκουν στην περίοδο αυτή και εντοπίζονται στη νοτιοδυτική γωνία της Αγοράς, η οποία διαχρονικά επείχε θέση διοικητικού κέντρου. Συνολικά πάντως ο χώρος της Αγοράς συνεχίζει να χρησιμοποιείται από εργαστήρια κεραμέων και χαλκουργών. Ταυτόχρονα κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα κτήρια με θρησκευτικό χαρακτήρα, όπως ο Βωμός των 12 Θεών, ο Βωμός της Αφροδίτης Ουρανίας και το Αιακείον, διοικητικά κτήρια (Παλαιό Βουλευτήριο) καθώς και ένα σημαντικό κρηναίο οικοδόμημα, η Νοτιοανατολική Κρήνη (που ορισμένες φορές ταυτίζεται εσφαλμένα με την Εννεάκρουνο). Κάποια από αυτά τα κτήρια σχετίζονται με την τυραννία των Πεισιστρατιδών, ενώ άλλα (Αιακείον, Παλαιό Βουλευτήριο) πρέπει να αποδοθούν στη δημοκρατία που εγκαθίδρυσε ο Κλεισθένης μετά το 507 π.Χ. Όσον αφορά τον 7ο αι. π.Χ. τα ευρήματα από την Αγορά ανήκουν κατά κύριο λόγο σε ταφές. Η περίοδος από το 700 έως περίπου το 600 π.Χ., η λεγόμενη Ανατολίζουσα περίοδος, αντιπροσωπεύεται από περιορισμένο, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέρον, υλικό. Κατά τη φάση αυτή κυριαρχεί στην Αθήνα ο ονομαζόμενος πρωτοαττικός ρυθμός, ο οποίος, σε αντίθεση με τη γεωμετρική παραγωγή της πόλης, έχει ελάχιστη επιρροή εκτός Αττικής. Διακρίνεται σε τρεις φάσεις: τον πρώιμο (700-675 π.Χ.), το μέσο (675-650 π.Χ.) και τον ύστερο (650-620 π.Χ.). Ο πρώιμος ρυθμός μοιάζει να ξεπηδά ομαλά από την ύστατη γεωμετρική παράδοση των εργαστηρίων που δρουν γύρω στο 700 π.Χ. Κατά τη Μέση Πρωτοαττική περίοδο κυριαρχεί ο λεγόμενος μαυρόασπρος ρυθμός, του οποίου όμως τα καλύτερα δείγματα έχουν βρεθεί εκτός Αττικής, και συγκεκριμένα στην Αίγινα. Από την Αγορά της Αθήνας προέρχεται ένα ιδιαίτερο εύρημα, ένας ταφικός πολύχρωμος πήλινος ανάγλυφος πίνακας, με παράσταση πεπλοφόρου θεάς με υψωμένα χέρια, πλαισιωμένης από δύο φίδια. Το έργο αυτό έχει συγκριθεί με εκείνα ενός από τους καλύτερους ζωγράφους του μαυρόασπρου ρυθμού, του Ζωγράφου της Οινοχόης της Αίγινας. Στην Αγορά αντιπροσωπεύεται και ο ύστερος πρωτοαττικός ρυθμός, και ιδιαίτερα ο Ζωγράφος του Νέσσου, του οποίου έργα έχουν βρεθεί στο νεκροταφείο του Διπύλου, αλλά και στο ιερό της Νύμφης στην Ακρόπολη. Από τάφο της Αγοράς προέρχεται ένας ωραιότατος αμφορέας ενιαίου περιγράμματος, ο οποίος διακοσμείται με μια φτερωτή σφίγγα. Το ιδίωμα που επικρατεί την περίοδο αυτή είναι ο λεγόμενος μελανόμορφος ρυθμός, ο οποίος εφευρέθηκε στην Κόρινθο γύρω στο 700 π.Χ., αλλά εισάγεται στην Αθήνα το β΄ μισό του 7ου αι. π.Χ. Η τεχνική συνίσταται στην απεικόνιση των μορφών σε σκιαγραφία πάνω στο ανοιχτόχρωμο βάθος του πηλού, ενώ το περίγραμμα και οι λεπτομέρειες δηλώνονται με εγχάραξη, με ένα αιχμηρό εργαλείο. H μεγάλη ακμή του μελανόμορφου εντοπίζεται στον 6ο αι. π.Χ. Ιδιαίτερα στο χώρο της Αγοράς έχουν βρεθεί πολυάριθμα μελανόμορφα αγγεία, η ποιότητά τους όμως σε γενικές γραμμές δε συγκρίνεται με τα αγγεία που αφιέρωναν οι κεραμείς στην Ακρόπολη ή εξήγαν στην Ιταλία και τις άλλες υπερπόντιες αγορές. Πάντως τα μικρότερα αγγεία είναι σχεδόν πλήρη, αν και σπάνια είναι ακέραια, ενώ ο ρυθμός αντιπροσωπεύεται με ευρήματα σε όλα σχεδόν τα σχήματα και από όλους σχεδόν τους ζωγράφους και τις ομάδες. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα πρώιμα ευρήματα, σε μεγάλους αριθμούς συγκριτικά με θέσεις όπως ο Κεραμεικός και η Ακρόπολη. Ο κύριος όγκος των ευρημάτων της Αρχαϊκής περιόδου προέρχεται από τα δεκάδες πηγάδια της Αγοράς, τα οποία σφραγίζονται με το υλικό των κατεστραμμένων από τους Πέρσες οικιών, ιερών και εργαστηρίων. Τα κεραμικά ευρήματα είναι πολυάριθμα: προέρχονται τόσο από τις οικίες όσο και από τα εργαστήρια. Ο μελανόμορφος ρυθμός της Αθήνας ακολουθεί, έως περίπου το 570 π.Χ. τον αντίστοιχο μελανόμορφο της Κορίνθου. Η «κορινθιάζουσα» τάση τείνει να εκλείψει μετά τα μέσα του 6ου αι. π.Χ., όταν ο αττικός μελανόμορφος φτάνει στη μέγιστη ακμή του. Οι μεγαλύτεροι ζωγράφοι του μελανόμορφου είναι ο Εξηκίας, ο Λυδός και ο Ζωγράφος του ¶μαση. Δυστυχώς τα περισσότερα από τα έργα τους είναι πολύ αποσπασματικά. Μπορεί όμως να γίνει λόγος για μια όλπη (είδος αγγείου σερβιρίσματος του κρασιού) του Ζωγράφου του ¶μαση, η οποία φέρει ίχνη επιδιορθώσεων από την Αρχαιότητα. Παρουσιάζεται ένα ζευγάρι συμποσιαστών σε μια κλίνη, περιστοιχισμένο από έναν αυλητή και έναν υπηρέτη. Η συντριπτική πλειονότητα των μελανόμορφων αγγείων της Αγοράς ανήκει στον ύστερο 6ο και τον πρώιμο 5ο αι. π.Χ. Τα περισσότερα πηγάδια σφραγίζονται μετά την καταστροφή του 480-479 π.Χ., επομένως το υλικό της περιόδου αυτής είναι και το πλέον διαδεδομένο. Το κυριότερο σχήμα είναι η λήκυθος, ένα ελαιοδοχείο που χρησιμοποιούνταν και στις ταφικές τελετουργίες. Από τα εκατοντάδες ταπεινά δείγματα του σχήματος ξεχωρίζει ένα που χρονολογείται περίπου το 510 π.Χ. και παριστάνει την Αθηνά να παρουσιάζει τον Ηρακλή στον πατέρα της και τους άλλους θεούς στον Όλυμπο, προκειμένου να εγκρίνουν τη θεοποίησή του. Περίπου το 530-525 π.Χ., οι Αθηναίοι κεραμείς και αγγειογράφοι προχωρούν σε καινοτομίες. Η σπουδαιότερη είναι η εφεύρεση του ερυθρόμορφου ρυθμού. Η τεχνική συνίσταται στην αντιστροφή της εντύπωσης του μελανόμορφου: μορφές στον ανοιχτό χρωματικό τόνο του πηλού πάνω στο βάθος του μαύρου βερνικιού με το οποίο καλύπτεται το αγγείο. Τα περιγράμματα ορίζονται με μια παχιά γραμμή, τη λεγόμενη ανάγλυφη, ενώ η γραμμή από αραιωμένο μελάνι χρησιμοποιείται για τις λεπτομέρειες της ανατομίας. Η τεχνική αυτή επιτρέπει την αλληλοκάλυψη των μορφών και την ακριβέστερη σχεδίαση πολύπλοκων στάσεων του ανθρώπινου σώματος. Έτσι οι συνθέσεις απελευθερώνονται από τη συμβατικότητα των μελανών μορφών. Οι πρώτοι ζωγράφοι του ερυθρόμορφου δεν αντιπροσωπεύονται στην Αγορά. Το σχήμα που κυριαρχεί την Αρχαϊκή περίοδο είναι η κύλικα. Μια ομάδα κυλίκων παρουσιάζει ενδιαφέροντα μυθολογικά και τελετουργικά θέματα και εκτίθεται στο Μουσείο της Αγοράς: μια γυμνή γυναίκα που καίει θυμίαμα σΆ ένα βωμό, ένας οπλίτης που κάνει σπονδή σε βωμό, ένας νεαρός άντρας που τρέχει με δύο αμφορείς στην πλάτη, ένας σάτυρος πάνω σε γάιδαρο, μια γυμνή εταίρα που τρέχει κουβαλώντας τις μπότες της, δύο πυγμάχοι. To ωραιότερο αγγείο αυτής της κατηγορίας είναι μια κύλικα, που πιθανολογείται ότι αποτελεί το πρωιμότερο έργο του μεγαλύτερου ζωγράφου των αρχών του 5ου αι. π.Χ., του Ζωγράφου του Βερολίνου. Στο μετάλλιο απεικονίζεται ένας νέος άντρας που κρατά ένα λαγό, ενώ στις δύο εξωτερικές όψεις απαντούν μια διονυσιακή σκηνή και μια μυθολογική μονομαχία. Τα επείσακτα κεραμικά είναι εξαιρετικά σπάνια στην Αγορά της Αθήνας. Αξίζει να αναφερθεί κανείς σε έναν εντυπωσιακό αμφορίσκο από τη Μίλητο, του λεγόμενου ρυθμού των Φικελλούρων, που έχει περίτεχνη γεωμετρική και φυτική διακόσμηση στο σώμα. Ένα ακόμη αγγείο από την Ιωνία πιθανολογείται ότι είναι το πλαστικό βαλσαμάριο νεαρού αθλητή που γονατίζει και δένει μια ταινία στην κεφαλή του, εξαιρετικής ποιότητας και θαυμάσιας διατήρησης. Έργα γλυπτικής και πηλοπλαστικής είναι εξαιρετικά σπάνια στο χώρο της Αγοράς και δε σώζονται σε καλή κατάσταση. -------------------- ![]() |
|
![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() |
Lo-Fi Version | Time is now: 23rd June 2025 - 08:17 AM |
Skin and Graphics by Dan Ellis and Anubis. Hosting by Forums & More © 2005-2011. |