 ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΡΟΛΟΙ, ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
||||||
|
|
|||||||||
|
| ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΡΟΛΟΙ, ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ |
 21 Oct 2008, 04:24 PM
Post
#1
|
|
 Lifetime commited  Group: Elite Members Posts: 1981 Joined: 9-December 06 From: Σε δικο μου Σύμπαν Member No.: 3623 Zodiac Sign:  Gender:   |
(287-212 π.Χ) ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ: ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΡΟΛΟΙ
Το πρόβλημα της μέτρησης του χρόνου ήταν μεγάλο στην αρχαιότητα: οι Έλληνες χώριζαν τη διάρκεια της μέρας σε δώδεκα μέρη και έβρισκαν την διάρκεια της ημερήσιας ώρας. Όμως πώς μπορούσε να μετρηθεί η βραδινή ώρα, ειδικά όταν η διάρκεια ημέρας-νύκτας ήταν ανισομερής και ανάλογη της εποχής; Στο μεγάλο αυτό πρόβλημα λύση έδωσε το υδραυλικό ρολόι του Αρχιμήδη που μπορούσε να υπολογίζει τις ώρες (ημερήσιες και βραδινές) με μεγάλη ακρίβεια. Το λάθος που μπορούσε να κάνει ήταν των δυο λεπτών πίσω ή μπρος! Το πολύπλοκο αυτό όργανο-μηχανισμός, ύψους 4 μέτρων, μπορούσε να ειδοποιεί για την αλλαγή της κάθε ώρας, έφερε διάφορες διακοσμήσεις και ως ελατήριο χρησιμοποιούσε το νερό. Πρέπει να τονιστεί το γεγονός ότι η πραγματεία του Αρχιμήδη Ωρολόγιον δεν έχει διασωθεί στο πρωτότυπο αλλά μόνο η αραβική μετάφρασή της που έγινε γύρω στον 9ο αιώνα μ.Χ. Αραβικά χειρόγραφα αυτής της πραγματείας υπάρχουν σήμερα στις βιβλιοθήκες του Παρισιού, Λονδίνου και Οξφόρδης. Από αυτά έγινε μια γερμανική μετάφραση, που δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Ακαδημίας Φυσιοδιφών της πόλης Αλ-Σάαλ (1918). Την ανακοίνωση αυτή μετέφρασε ο Ευάγγελος Σταμάτης και έτσι το χαμένο έργο του Αρχιμήδη είδε ξανά το φως στη γλώσσα που γράφτηκε. Για το πόσο σημαντικό είναι αυτό το έργο, ο μεταφραστής τονίζει το γεγονός ότι είναι ο πρώτος υδραυλικός ωρολογιακός μηχανισμός της ιστορίας και ότι από αυτόν κατάγονται τόσο τα αυτόματα του Ήρωνα όσο και τα αυτόματα μηχανήματα του βυζαντινού θρόνου. «Δια πρώτην φοράν περιλαμβάνεται η πραγματεία αυτή εις έκδοσην έργων του Αρχιμήδους. Εκ της σπουδής του γερμανικού κειμένου πειθόμεθα, ότι η μετάφρασις των Αράβων δεν είναι η ακριβής απόδοσις του Αρχιμείδιου κειμένου αυτής. Πιθανόν και οι ¶ραβες μεταφρασταί να παρέλαβον το κείμενο της Ελληνικής πραγματείας εις την γλώσσαν του Βυζαντίου της εποχής εκείνης. Το ωρολόγιον του Αρχιμήδους δεν είναι τύπος κλεψύδρας, αλλά μηχανισμός ωρολογίου, όπου αντί του σημερινού ελατηρίου χρησιμοποιείται ροή ύδατος. Δεν είναι γνωστόν αν υπήρχεν αρχαιότερον συναφές αυτόματον μηχάνημα και θεωρούμεν πολύ πιθανόν, ότι τα αυτόματα μηχανήματα του Ήρωνος (1ος αιώνας μ.Χ) και τα αυτόματα μηχανήματα των ανακτόρων του Βυζαντίου έχουν την αρχήν των εις το υδραυλικόν ωρολόγιον του Αρχιμήδους» Σημειωτέον ότι στους ¶ραβες οφείλουμε την διάσωση πολλών έργων Ελλήνων της αρχαιότητας που έχουν χαθεί στο πρωτότυπό τους. Επιπλέον οι ¶ραβες επιστήμονες πολλές φορές υπήρξαν συνεχιστές του έργου των Ελλήνων μηχανικών και τεχνικών όλων των επιστημών. Το υδραυλικό Ρολόι του Αρχιμήδη πρόσφατα ανακατασκεύασε ο Ιωάννης Σακκάς σε μικρότερο μέγεθος, στηριζόμενος στην περιγραφή του από την μετάφραση του Ευάγγελου Σταμάτη. Τέλος πρέπει να πούμε ότι σύγχρονοι ερευνητές της ιστορίας και εξέλιξης των ρολογιών, όπως ο Ντέρεκ ντε Σόλα Πράις, πιστεύουν ότι εφευρέτης και κατασκευαστής του συγκεκριμένου υδραυλικού ρολογιού δεν ήταν ο Αρχιμήδης, επειδή στο αραβικό χειρόγραφο της πραγματείας γίνεται επίσης αναφορά στον Φίλωνα και στον Ήρωνα. Παρά τις αντιρρήσεις όμως δεν έχει προταθεί άλλος επιστήμονας της περιόδου που να μπορούσε να κατασκευάσει έναν παρόμοιο μηχανισμό.    Source : Ευάγγελου Σταμάτη «Αρχιμήδους ¶παντα», τόμος ΓΆ, σελ.231-308 Αραβικό κείμενο, σελ.342-379 Η ΧΑΜΕΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ: Το υδραυλικό ρολόι που αποδίδεται στον Αρχιμήδη πρέπει να σημειωθεί ότι έχει διχάσει τους επιστήμονες, κάποιοι το αποδίδουν στον Συρακούσιο μηχανικό και κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι επινόηση του Φίλωνα ή του Ήρωνα, εντούτοις αποδόθηκε, από τους ¶ραβες αντιγραφείς, στον Αρχιμήδη. Το όλο θέμα πάντως έχει αποσαφηνιστεί πλέον ύστερα από πρόσφατες μελέτες και έρευνες, παρότι υπάρχουν στοιχεία που συναινούν και στις δυο εκδοχές. Υπάρχουν τρεις αναφορές στο ρολόι του Αρχιμήδη, οι οποίες προέρχονται από τον Βιτρούβιο (1ος αιώνας π.Χ), τον Πάππο τον Αλεξανδρινό (3ος αιώνας μ.Χ) και ένα αραβικό σχόλιο μεταγενέστερο. Ο Βιτρούβιος σημειώνει μεταξύ άλλων: «Τοιούτοι άνδρες, τουναντίον, είναι σπάνιοι, μεταξύ των οποίων καταλέγονται ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, ο Φιλόλαος και ο Αρχύτας ο Ταραντίνος, ο Απολλώνιος ο Περγαίος, ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος, ο Αρχιμήδης και ο Σκοπίνας ο Συρακόσιος εκ των οποίων οι τελευταίοι ανεκάλυψαν και ερμηνεύσαντες παρέδωσαν εις τους μεταγενέστερους πολλάς μηχανικάς κατασκευάς, ως επίσης ωρολογιακάς τοιαύτας διΆ υπολογισμών συμφώνως προς τους νόμους της φύσεως…» Ο Πάππος αναφέρει: «Καλούσι δε οι παλαιοί μηχανικούς και τους επισκευάζοντας πράγματα άξια θαυμασμού, εκ των οποίων άλλοι φιλοτεχνούσι διΆ αερίων, όπως ο Ήρων εις τα Πνευματικά του, άλλοι δε δια χορδών και σχοινιών φαίνονται ότι μιμούνται κινήσεις έμψυχων, όπως ο Ήρων εις τα αυτόματα μηχανήματα και τους μοχλούς, άλλοι δε δια των υπό του ύδατος κινουμένων, όπως ο Αρχιμήδης εις την υδροστατικήν του ή των δια του ύδατος ρολογιών, όπως ο Ήρων εις τα δια κινήσεως του ύδατος μηχανήματα, τα οποία φαίνεται ότι στηρίζονται και εις θεωρίαν επιστημονικήν. Καλούσι δε μηχανικούς και τους γνωρίζοντας να κατασκευάζωσι πλανητάρια, δια των οποίων κατασκευάζεται εικών του ουρανού δια κινήσεως ομαλής κυκλικής του ύδατος. Πάντων δε τούτων την θεωρίαν λέγουσι μερικοί ότι επινόησεν ο Συρακόσιος Αρχιμήδης διότι μόνον αυτός εις τον βίον μας επενόησε ποικίλα πρακτικά και θεωρητικά πράγματα, καθώς λέγει και ο μαθηματικός Γεμίνος εις το βιβλίον περί της κατατάξεως των μαθηματικών. Ο δε Κάρπος ο εξΆ Αντιοχείας λέγει κάπου ότι ο Αρχιμήδης ο Συρακόσιος έγραψε μόνο εν μηχανικόν βιβλίον, το Περί Σφαιροποιίας, και ότι δια τα άλλα ουδέν ηξιώθη να συντάξει. Καίτοις εις τους πολλούς εδοξάσθη δια την μηχανικήν και κατέστη μεγαλοφυής ο θαυμαστός εκείνος, ώστε να υμνείται διαρκώς υπερβαλλόντως από όλους τους ανθρώπους, εκείνα από τα προηγουμένως αναφερθέντα, τα απαιτούντα επιστημονικήν, γεωμετρικήν και αριθμητικήν θεωρίαν και τα νομιζόμενα ότι είναι ελάχιστα σπουδαίως συνέγραψε (ο οποίος φαίνεται ότι τας ειρημένας επιστήμας τόσον πολύ ηγάπησεν)ώστε να μη ανέχηται να χρησιμοποιείται τι το πρακτικόν έξωθεν δι αυτάς…» Τέλος το αραβικό σχόλιο αναφέρει (γράφει ο μηχανικός Φίλων ο Βυζάντιος): «ο Αρχιμήδης είπεν: (Αγαπητέ μου Αρίστων), επιθυμώ να σου εξηγήσω πώς κατασκευάζονται τα υδραυλικά ωρολόγια» Από τις παραπάνω τρεις παραθέσεις μπορούμε να πούμε ότι ο μεν Βιτρούβιος δεν ξεκαθαρίζει τι ακριβώς ήταν οι ωρολογιακές κατασκευές που αναφέρει, ο δε Πάππος αντιγράφει τον Γέμινο. Η αναφορά στον Κάρπο (που είπε για τον Αρχιμήδη) είναι έμμεση και δεν μπορεί να ελεγχθεί. Επίσης ο Πάππος απέχει 600 χρόνια από το γεγονός, οπότε η μαρτυρία του ελέγχεται γενικά. Μένει η αναφορά του αραβικού σχολίου, που μάλλον είναι εντελώς δευτερεύουσας σημασίας. Πρώτος ο βαρόνος Carra de Vaux το 1891 ανέφερε ότι υπήρχε ένα αραβικό χειρόγραφο με περιγραφή ενός υδραυλικού ρολογιού που αποδίδεται στον Αρχιμήδη. Πρόκειται για το χειρόγραφο “Kitab Arshimidas FiΆ amal al binkamat” («Το βιβλίο του Αρχιμήδη για την κατασκευή των υδραυλικών ρολογιών»). Πολύ αργότερα το 1918 οι E. Wiederman και F. Hauser δημοσίευσαν μια γερμανική μετάφραση του έργου χρησιμοποιόντας δυο χειρόγραφα, ένα από το Παρίσι και ένα από το Λονδίνο, συν ένα απόσπασμα από την Οξφόρδη. Στον πρόλογο τόνιζαν ότι εκτός από το ρολόι του Αρχιμήδη αναφέρονται και δυο άλλες συσκευές, ενώ στον πρόλογο σημείωναν ότι πρόκειται για ένα ρολόι αποδιδόμενο στον Αρχιμήδη. Source : • Pappus, Alex. Collec. ed. Hultsch, σελ. 1024, 24 Α.Α, τόμος Α, μέρος α΄, 52-55, αρχαίο και νέο κείμενο • Journal Asiatique 1891:8, ser. 17:287, 599 --------------------  |
 |
 Bookmark this:          
|
Eua1 ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΡΟΛΟΙ 21 Oct 2008, 04:24 PM
Big Πολύ σύντομο και περιεκτικό το κείμενό σου. Και ι... 21 Oct 2008, 07:03 PM XRUSA QUOTEΚαι ιδιαίτερα ευχάριστο το γεγονός ότι δεν χρ... 22 Oct 2008, 07:18 AM
Eua1 Η περιεκτικότητα του κειμένου μου οφείλεται στο γε... 22 Oct 2008, 02:24 PM  |
  |
Lo-Fi Version | Time is now: 25th June 2025 - 03:43 PM |
| Skin and Graphics by Dan Ellis and Anubis. Hosting by Forums & More © 2005-2011. |
